این کتاب مشتمل بر ده دفتر است که هر کدام به صورت مقدماتی، گوشه هایی از چالش ها، هماهنگی ها و ناهماهنگی های «سنت و تجدد» را واگو می کند که اجمال آن بدین قرار است: در دفتراول «فقه و تمدن جدید» و «نقش زمان در تطور فقه» مورد بررسی قرار می گیرد و نقدهای وارده را نقد می کند. دفتر دوم مشتمل بر مصاحبه ای است که مشترکا با نویسنده و آقای موسوی بجنوردی صورت گرفته و قبلا در کتاب «نوگرایی دینی» به چاپ رسیده است. دفتر سوم تحت عنوان «اسلام و مدرنیسم» مقاله ای است که نویسنده به سمیناری تحت همین عنوان در شهر نیشابور عرضه نموده. دفتر چهارم مصاحبه دیگری است که با نویسنده انجام شده. در دفتر پنجم نظریات استاد محمدتقی مصباح یزدی در مورد آزادی و دموکراسی بررسی می شود. دفتر ششم به «نقش مردم در حاکمیت اسلامی» با توجه به نظریات استاد محمد یزدی می پردازد. دفتر هفتم مشتمل است بر دو مقاله که یکی به بررسی «پیوستگی ها و گسستگی های حقوق بشر اسلامی و غربی» می پردازد و دیگری تحت عنوان «حقوق از ژرفا» در مورد ریشه ها و مبانی عقلایی و مستندات قرآنی حقوق بشر بحث می کند. دفتر هشتم «جریان تجدد در جمهوری اسلامی» نام دارد و گفتگویی است با دکتر رسول نفیسی درباره حقوق جزای اسلامی و خصوصا حدود و دیات و قصاص. در دفتر نهم در دو مقاله «مبانی گفتگوی تمدنها» (پیشنهاد رئیس جمهور وقت) مورد بررسی قرار گرفته است. دفتر دهم گفتگویی است تحت عنوان «نقش مذهب و نیروهای اجتماعی در انقلاب اسلامی». گفتگوی اخیر پیشتر در کتاب «آخرین انقلاب قرن» به چاپ رسیده است.