کشور آزتک‌ها و مایاها چنان تاریخ و فرهنگی حیرت‌انگیز دارد که حتی در سومین دهه‌ی آغازین هزاره‌ی سوم هم هاله‌ای شگفت و عجیب از افسانه‌ها و رازها آن را فرا گرفته است. مکزیک به واقع چیست و چگونه سرزمینی‌ست؟ کشوری که از زمان ورود اسپانیایی‌های استعمارگر و خونریز هیچ‌گاه روی آرامش ندیده و انقلاب، کودتا، جنگ، کشتار، تجاوز، آدم‌ربایی و تجارت انسان و مواد مخدر به بخش جدایی‌ناپذیر آن تبدیل شده، چندین شاعر، نقاش، نویسنده و فیلم‌ساز هم در میان بزرگ‌‎ترین‌های تاریخ دارد و همین برخورد عمیق‌ترین و انسانی‌ترین دستاوردهای فرهنگ بشری در قالب هنر و ادبیات با اعمال شیاطینی که هر روز در این کشور بی‌وقفه درحال قتل و غارت و تجاوزند، نمودی از رازآمیزی این سرزمین است. سرزمین، پانچو ویلا و زاپاتا، فریدا و دیه‌گو، فوئنتس و پاز، ایناریتو و دل‌تورو، به کنکاش، جست‌وجو و تحلیلی نیاز دارد که انگار فقط هم از عهده‌ی روشنفکران و متفکرانی از دل همین جغرافیا برمی‌آید. اکتاویو پاز، شاعر و نویسنده‌‌ای‌ست که همواره ورای شعرها و داستان‌هایش، با نوشته‌های فلسفی، اجتماعی و سیاسی‌اش هر خواننده‌ای را سر ذوق می‌آورد. کتاب «هزار توی تنهایی؛ زندگی و شیوۀ اندیشه‌‌ورزی در مکزیک» مجموعه‌ی جستارهای شگرف پاز درباره‌ی زیست - جهان مردم مکزیک و تاریخ و فرهنگ این کشور است. پاز که جستار کوتاه دیالکتیک تنهایی‌اش متنی‌ست برای همه‌ی فصول هر انسانی در همه‌ی ادوار، با هزار توی تنهایی ما را به سفری سخت، پرماجرا و هیاهو، فکورانه، تلخ، جانکاه و طنّاز به تاریخ و فرهنگ مکزیک هدایت می‌کند که به سبب قدرت اندیشه‌ورزی و نیروی مهیج نوشتارش، میخکوب‌‍کننده است و نمی‌شود از خواندنش دست کشید.