مجموعه حاضر گزیده‌ای است مشتمل بر نوزده مقاله،از مقالات دانشنامه زبان و ادب فارسی که موضوعات آنها درباره انواع ادبیات و سبکهای ادبی فارسی است. اولین مقاله به بررسی معنی لغوی و رایج “ادب” در ادوار مختلف می‌پردازد و برای هر معنی شواهدی از متون منظوم و منثور نقل می‌کند.در این بخش دو معیار مهم برای ادب درنظر گرفته شده است: ظرافت در گفتار و پندار و کردار و میانه‌روی در کارها.در پی آن، مولف ویژگی‌های ادب را در دوره ساسانی ذکر می‌کند که به سه رشته عمده دبیری و سخنوری (بلاغت) و آداب‌دانی تقسیم می‌شده است. مولف سپس از انتقال ادب ساسانی به فرهنگ اسلامی و افراد موثر در آن سخن می‌گوید و این‌که،پس از مدتی، دوره درگیری دو فرهنگ عربی و فارسی پایان یافت و زمینه برای همزیستی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی فراهم آمد و از آن پس همه آثاری که در زبان فارسی در زمینه ادب پدید آمده بود از دو سو تاثیر پذیرفت : یکی از سوی ادب ایرانی-اسلامی و دیگری از سوی ادب سنتی و ناب ایرانی،که مهم‌ترین نماینده آن در زبان فارسی شاهنامه است.