هموراه این بحث در مجامع علمی و دانشگاهی و محافل روشنفکری مطرح بوده است که انقلاب 1357 ایران بر چه پایه‌هایی شکل گرفت و چه عواملی نقش موثری در آن داشتند و پس‌از وقوع انقلاب، این عوامل چه نقشی ایفا کردند و ... بسیاری پرسش‌های دیگر که هنوز هم مطرحند و جامعه‌شناسان، فیلسوفان، اقتصاددانان و مورخان بسیاری درباره‌ی آن نوشته‌اند و این پژوهش‌ها همچنان نیز ادامه دارد. یکی از مهم‌ترین بحث‌ها پیرامون انقلاب 1357، بحث جنبش‌های کارگری، اعتصابات کارگری و به خاصه اعتصاب گسترده‌ی کارکنان صنعت نفت است که خیل عظیمی از تحلیلگران به نقش ویژه‌ی آن‌ها در تحقق انقلاب باور دارند. آصف بیات، جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز بزرگ دوران ما که کتاب «سیاست‌های خیابانی»اش چراغ راهی‌‌ست برای درک و تحلیل همه‌ی آنچه بر طبقات فرودست در دوران پهلوی دوم می‌گذشت و منتهی به جنبش عظیمی شد که در انقلاب نقش اساسی ایفا کرد، کتاب «کارگران و انقلاب 57» را بر مبنای فعالیت‌ها و جنبش‌های کارگری در سال‌های پیش و پس‌از انقلاب نوشته است. این کتاب با به‌هم‌ریختن خیل تحلیل‌های دم‌دستی پیش از خودش، با تحلیل جامع و کامل بر مبنای پژوهش‌های میدانی گسترده، نقش کارگران در انقلاب ایران را بسیار کلیدی می‌داند. کارگران و انقلاب 57، نشان می‌دهد که چگونه کارگران در بخش بزرگی از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در سال‌های ابتدایی انقلاب، با بینش و آگاهی دست به خودگردانی و خودمدیریتی زدند و توانستند آرمان‌های بزرگی را تحقق بخشند که در هیاهوهای بعدترش نادیده گرفته شده است.